Opname accommodatie

Uitspraak onafhankelijke klachtencommissie Wvggz Gelderland Midden en Zuid

Aanwezig bij de hoorzitting

[XX] (klager)

[XX] (PVP)

[XX] (verweerster)

[XX] (verweerder)

[XX] (voorzitter klachtencommissie)

[XX] (psychiater) 

[XX] (lid)

[XX] (ambtelijk secretaris Wvggz klachtencommissie)

Juridische status

Zorgmachtiging

Klacht

1. Opname accommodatie
2. Verplichte medicatie
3. Beperking bewegingsvrijheid
4. Tekortschieten van de zorg

Procesverloop

De commissie heeft op 17 augustus 2022 een klacht ontvangen inzake medicatie inclusief een schorsingsverzoek, opname in een kliniek en beperking van de bewegingsvrijheid als onderdeel van de verplichte zorg. De klacht over het tekortschieten van de zorg valt onder de Wkkgz en zal niet door de klachtencommissie behandeld worden.

Op 17 augustus 2022 zijn partijen geïnformeerd over het schorsingsbesluit en de behandeling van de klacht. Het verweer is op 23 augustus 2022 per mail naar betrokkenen gezonden.

De digitale hoorzitting heeft plaatsgevonden op 26 augustus 2022. Bij die gelegenheid hebben partijen hun standpunt kunnen toelichten. Aan het einde van de hoorzitting heeft de voorzitter medegedeeld dat de verkorte uitspraak op deze dag zal worden toegezonden en de volledige uitspraak uiterlijk op 31 augustus 2022 schriftelijk naar partijen gezonden zal worden.

De klachtencommissie heeft inzage gehad in de volgende stukken:

-           Ingediende klacht en klaagschrift;

-           Schorsingsbesluit;

-           Verweerschrift;

-           Crisismaatregel d.d. 4-8-2022;

-           Medische verklaring d.d. 4-8-2022;

-           Infobrief voorbereiding zorgmachtiging d.d. 19-8-2022;

-           Beschikking VCM 8-8-2022;

-           Infobrief crisismaatregel d.d. 4-8-2022;

-           Beslissing verlenen VZ d.d. 4-8-2022;

-           Aanzegging verplichte zorg d.d. 4-8-2022;

-           OM verzoek voortzetting crisismaatregel 5-8-2022;

-           Behandelplan d.d. 4-8-2022 en 16-8-2022;

-           Notitie behandelaar d.d. 23-8-2022;

-           Decursus en rapportage verpleegkundige 4-8-2022 t/m 18-8-2022.

Termijn

Het klaagschrift bevat klachten tegen verplichte zorg als omschreven in artikel 10:3 Wvggz. Deze klachten hebben betrekking op een beslissing waarvan het gevolg actueel is. Om die reden ziet de klachtencommissie zich gehouden binnen twee weken na ontvangst van de klacht een schriftelijke en gemotiveerde beslissing te nemen. Deze termijn loopt af op 31 augustus 2022.

Feiten

Klager is een [leeftijd] man bekend met een stoornis in het schizofrenie spectrum en achtervolgingswanen.

Op 4 augustus 2022 is er een crisismaatregel afgegeven voor de duur van drie dagen. Op 8 augustus 2022 heeft de rechtbank Gelderland een voortgezette crisismaatregel afgegeven voor de duur van 3 weken.

Standpunten van partijen

Klager licht ter zitting toe dat hij onterecht is opgenomen. Er is geen grond om te behandelen vindt hij. Daarom heeft klager tot nu toe ook niet meegewerkt aan de behandeling. Klager wordt achtervolgd door een extremistische groep. Daarom is hij in contact gekomen met de politie die direct over gingen op dwang en ervoor gezorgd hebben dat klager opgenomen is. Klager dacht dat hij naar een veilige plek gebracht werd vanwege de achtervolging. Nu blijkt de setting opeens heel anders te zijn. Klager benoemt dat de bedreiging ook binnen de muren van Pro Persona nog doorgaat. Klager voelt zich slachtoffer en geen patiënt.  

Klager geeft aan dat hij nog allerlei vragen heeft over de procedure. Hij heeft momenteel totaal geen vrijheden. Ook is hij in een isoleercel geplaatst. Daar was geen aanleiding voor aldus klager. Hij vindt de verzorging op de afdeling abominabel slecht. ‘Je moet overal om vragen en krijgt nergens antwoord op’, aldus klager. Hij wil weer naar buiten kunnen en contact kunnen leggen met zijn sociale netwerk. Gisteren zijn er voor het eerst 2 vriendinnen op bezoek geweest. Zijn ouders heeft hij een keer kunnen spreken deze week. Zijn telefoon en internetaccount zijn geblokkeerd aldus klager zodat hij geen contact kan hebben met de buitenwereld. Klager vindt dat hij onder valse voorwendselen van zijn vrijheid is beroofd.

PVP vult aan dat het schorsingsverzoek is gehonoreerd. Klager wil het liefst zo spoedig mogelijk met ontslag. Als hij toch moet blijven wil hij meer vrijheden. Er is geen sprake van ernstig nadeel of maatschappelijke teloorgang.

Verweerster vertelt dat zij de behandelaar van klager ter zitting vervangt. Behandelaren zien een man met veel achterdocht en paranoïde wanen. De dag voor de hoorzitting heeft nog een uitgebreid gesprek plaatsgevonden met klager. Ook toen was er sprake van akoestische hallucinaties. Er is meermaals gepoogd contact op te nemen met familie aldus verweerster maar klager wilde dat aanvankelijk niet. Gisteren heeft er wel een gezamenlijk telefoontje met de familie plaatsgevonden en de familie van klager komt vandaag ook op bezoek aldus verweerster. Er was sprake van veel angst en achterdocht bij klager. De verwachting is dat het lijden zal verminderen door de medicatie. Medicatie is daar noodzakelijk voor. Terugkeer naar zijn oude leven is ons gezamenlijk doel, aldus verweerster. Zij beaamt dat klager in de ICU geplaatst is vanwege dreigend gedrag. Zo had klager een lamp van de muur getrokken waardoor een gevaarlijke situatie ontstond. Daarom geen vrijheden. Iedere dag wordt beoordeeld of vrijheden mogelijk zijn. Tot nu toe verloopt de samenwerking niet soepel geeft verweerster aan.

Verweerder vult aan dat klager geen toestemming geeft voor een lichamelijk onderzoek. Aangezien het een eerste psychose lijkt die op oudere leeftijd is ontstaan is diagnostiek nodig om een goede analyse te maken.

Op een vraag van de commissie zegt klager dat hij zich in de kliniek ook niet veilig voelt. Alles wordt ingezet in zijn nadeel, waaronder medicijnen onder dwang. Dan raakt hij natuurlijk geagiteerd. ‘Ik voel me bedreigd. Er zijn mensen die het niet goed met mij voorhebben. Er wordt gesproken over diagnose en behandeling. Ik heb geen behandeling. Ik heb nergens iets ondertekend. Ik heb daar vragen over’ aldus klager. ‘Ik heb geen wanen en ben niet paranoia. Ik heb een baan en een goed sociaal leven. Ik heb mijn werkelijkheid en die klopt’.

Klager vertelt dat hij nooit eerder medicijnen heeft gebruikt. Hij heeft niet eerder psychische klachten gehad. Wel ooit een EMDR behandeling. Klager voelt zich onveilig omdat hij nagejaagd wordt door een georganiseerde groep. Hij wil daar niet verder op ingaan ter zitting maar benoemt wel dat deze groep ook binnen Pro Persona invloed heeft.  

De klachtencommissie vraagt klager of hij na de zitting met de rechter een formulier heeft ontvangen met daarin de voorgenomen verplichte zorg. Klager antwoordt dat hij verschillende papieren heeft gehad maar geen aanzeggingsbrief denkt hij. Klager heeft nog geen medicatie onder dwang gehad tot nu toe. Er is eenmaal gedreigd dat hij een pil moest innemen omdat hij anders een spuit zou krijgen. Klager heeft dat geweigerd en ook geen injectie gehad. Klager geeft aan dat hij wel een bloedonderzoek zou willen omdat hij vermoedt dat hij wel dingen toegediend krijgt bij Pro Persona.

De commissie constateert dat klager niet wilde eten en drinken op het politiebureau. Klager licht toe dat hij op het politiebureau 24 uur niet heeft gedronken omdat hij daar geen gesloten flesje kreeg. Een glas water vertrouwde hij niet. Hij had een beetje water op tafel gegoten en dat sloeg even later wit uit. Geen gezond water dus, aldus klager. In de kliniek voelt klager nog steeds achterdocht. Hij staat op met hoofdpijn en voelt zich soms wankel op zijn benen. Dat heeft hij in het gewone leven niet. Klager kent zijn lijf en door deze vreemde dingen wordt hij achterdochtig.

Verweerders vertellen dat het plan is om de familie te betrekken bij de behandeling en te starten met anti psychotische medicatie. Ook behoort een lichamelijk onderzoek, zoals een MRI van de hersenen, tot de mogelijkheden.

Op een vraag van de commissie geeft verweerster aan dat er geen nieuwe 8.9-brief is uitgereikt onder de voortgezette crisismaatregel. Dit is conform het beleid van Pro Persona.

In de slotronde geeft klager aan dat hij zijn eigen telefoon en laptop wil kunnen gebruiken. Ook wil hij een advocaat kunnen zoeken. Kan nu niet door de blokkade op internet aldus klager. Hij wordt enorm beperkt in zijn vrijheden. Absurd vindt klager.

PVP merkt tenslotte op het beter is voor een cliënt als de 8.9-brief steeds opnieuw uitgereikt wordt als er wijzigingen zijn, ook betreffende de machtiging.

Verweerder benoemt nog dat klager erg gericht is op de procedure maar dat hij ziet dat er in de planning en organisatie bij klager nog veel mis gaat. De rechter heeft de zitting ook verplaatst zodat klager contact kon leggen met een advocaat. Maar dat is klager niet gelukt.

Verweerder vindt dat vervolgstappen duidelijk moeten zijn voor klager. Hierop geeft de voorzitter aan dat de uitspraak van de klachtencommissie bindend is maar dat klager in beroep kan gaan bij de rechtbank. Als de klacht ongegrond verklaard wordt door de klachtencommissie kan de behandelaar starten met de behandeling. Vandaag wordt er nog een verkort besluit naar partijen gezonden per mail. De geanonimiseerde uitspraak wordt op de website van Pro Persona geplaatst.

BEVINDINGEN VAN DE COMMISSIE

Ontvankelijkheid klacht en bevoegdheid commissie

Op grond van artikel 10.3 van de Wvggz kan een klacht worden ingediend bij de klachtencommissie over de nakoming van een verplichting of een beslissing op grond van de in dat artikel opgenomen bepalingen. De klachten zien op de uitvoering van de verplichte zorg en zijn gericht tegen de verplichte medicatie, beperking bewegingsvrijheid en opname zoals bedoeld in artikel 8:9 Wvggz en zijn ontvankelijk.

Gronden en overwegingen

Gelet op de ingebrachte stukken, de inhoud van de dossierstukken en het verhandelde ter zitting komt de klachtcommissie tot de volgende overwegingen.

Artikel 8:9 Wvggz bepaalt dat de zorgverantwoordelijke ter uitvoering van de (voortgezette) crisismaatregel en ter uitvoering van de zorgmachtiging een beslissing tot het verlenen van verplichte zorg niet neemt, dan nadat hij:

1. zich op de hoogte heeft gesteld van de actuele gezondheidstoestand van betrokkene,
2. met betrokkene over de voorgenomen beslissing overleg heeft gevoerd, en
3. voor zover hij geen psychiater is, hierover overeenstemming heeft bereikt met de geneesheer-directeur.

Allereerst en meer in het algemeen overweegt de commissie dat verplichte zorg bij psychiatrische patiënten een ernstige inbreuk is op hun persoonlijke levenssfeer en/of lichamelijke integriteit. Deze inbreuk dient dan ook met de nodige waarborgen omkleed te zijn. Daarom worden er zowel op juridisch als op medisch gebied eisen gesteld aan het mogen toepassen van verplichte zorg. Op juridisch gebied moet verplichte zorg voldoen aan de gronden van de Wvggz en aan vormvoorschriften als vastlegging van het zorgplan en het uitreiken van een voldoende gemotiveerde schriftelijke kennisgeving van de verplichte zorg.

Klager is een [leeftijd] man met een vermoedelijke psychische stoornis, in de vorm van een paranoïde psychose met vergiftigingswanen en paranoia. Klager klaagt tegen zijn opname bij Pro Persona omdat hij daar voor zijn veiligheid is en niet voor behandeling. Verder klaagt hij tegen de beperking van zijn bewegingsvrijheid omdat hij wil gaan en staan waar hij wil. Ook klaagt klager over zijn verplichte medicatie. Klager wil geen medicatie en heeft een schorsingsverzoek hiervoor ingediend. De motivatie voor indiening van de klacht is gelegen in het tekortschieten van de zorgverlening, ondanks de welwillendheid van het personeel, wegens het gebrek aan handvatten, aldus klager.

Verweerder geeft aan dat klager klinisch is opgenomen middels een (voortgezette) crisismaatregel. Er is sprake van een vermoedelijke paranoïde psychose, gekenmerkt door paranoïde wanen (achtervolging door rechtsextremistische occulte groepering) achterdocht, akoestische hallucinaties en desorganisatie van het gedrag. Wegens ontbrekend ziektebesef en het ernstig nadeel, is ambulante behandeling niet mogelijk. Medicamenteuze behandeling is noodzakelijk om het toestandsbeeld te behandelen. Klager heeft door zijn wanen diverse 112 meldingen gedaan waarop politie is uitgerukt maar niets heeft gevonden. Klager is daarna gevlucht met risico op uitputting en ernstige lichamelijke schade. Klager is in hechtenis genomen en weigerde te drinken wegens zijn vergiftigingswaan.

Bij opname weigert klager, als gevolg van ontbrekend ziektebesef, medewerking aan behandeling en lichamelijk onderzoek. Klager is op 22 augustus 2022 naar de extra beveiligde kamer gebracht wegens teksten op de muren over verkrachting en een gevaarlijke situatie nadat klager een lamp van de muur had getrokken.

Gezien het gedrag van klager en het risico op ernstig nadeel is de voorgestelde verplichte zorg een passende behandeling om het ernstig nadeel te voorkomen. Inhoudelijk volgt de commissie deze behandeling. Geconcludeerd kan worden dat verweerder de proportionaliteit, subsidiariteit, veiligheid en doelmatigheid van de verplichte zorg heeft getoetst.  

De commissie constateert dat de verplichte zorg op basis van de crisismaatregel van 4 augustus 2022 is besproken met klager op 04-08-2022 en dezelfde dag schriftelijk aan hem is uitgereikt.

De crisismaatregel was geldend van 04-08-4044 tot en met 07-08-2022. Naar het oordeel van de commissie voldoet dit schriftelijk besluit (8:9 Wvggz formulier) omdat deze gemotiveerd is, de bedoelde verplichte zorg aangeeft, gebaseerd op de crisismaatregel van 04-08-2022 en de lengte van de verplichte zorg aangeeft, namelijk voor de duur van de crisismaatregel (dus tot en met 07-08-2022).  De klacht is ingediend op 17-08-2022, klager is dan op basis van de voortgezette crisismaatregel opgenomen. Een schriftelijke besluit voor de verplichte zorg op basis van de voortgezette crisismaatregel ontbreekt echter.

Volgens verweerder is het beleid van Pro Persona dat er bij een voortgezette crisismaatregel niet opnieuw een 8.9 Wvggz formulier wordt uitgereikt. Het 8.9-formulier zou ook voor de voortgezette crisismaatregel geldig moeten zijn aldus verweerder. De commissie is van mening dat er op basis van artikel 8:9 lid 1 tot en met 3 Wvggz een schriftelijk besluit uitgereikt had moeten worden omdat er een machtiging tot voortzetting van de crisismaatregel is afgegeven op 15-08-2022. Op basis hiervan, dus puur op formele gronden dienen de klachten gegrond te worden verklaard. Inhoudelijk ziet de commissie de behandeling van klager op goede gronden ingezet ter voorkoming van ernstig nadeel van klager.

Uitspraak


De klachtencommissie verklaart de klacht gericht tegen de verplichte medicatie, opname en beperking bewegingsvrijheid op formele gronden gegrond.

De commissie draagt verweerder als zorgverantwoordelijke op om per omgaande een schriftelijk besluit te nemen, te bespreken en uit te reiken waarin de vormen van verplichte zorg zijn vermeld en gebaseerd op de machtiging tot voortzetting van de crisismaatregel. (artikel 10:6 leden 4 en 5 Wvggz)

Beroep

Klager, vertegenwoordiger of de zorgaanbieder kan door middel van een schriftelijk en gemotiveerd verzoekschrift bij de Rechtbank Gelderland beroep instellen tegen onderhavige uitspraak van de klachtencommissie. De termijn voor het indienen van een verzoekschrift bedraagt zes weken na de dag waarop de beslissing van de klachtencommissie aan de betrokkene is meegedeeld.

Aldus besloten te [plaats], 30 augustus 2022

namens de Wvggz klachtencommissie,

i/o

[voorzitter]

Voorzitter Wvggz Klachtencommissie

Aantal bladzijden: 6